Przyznaję, że początkowo nie wiedziałem, jak zabrać się za to opasłe, niewiele ponad 700-stronicowe tomiszcze. Autor podzielił całość na dwie części, z których pierwsza stanowi odsłonę wywiadowczą, a druga recenzyjno-biograficzną. Dodatkowy podział występuje także wewnątrz. W części wywiadowczej mamy więc dwie frakcje: „Północ – Południe” oraz „Wschód – Zachód”, zaś w drugiej frakcje: recenzencko-biograficzną, podzieloną na odautorską i gościnną. Takie rozplanowanie wydaje się jak najbardziej słuszne. Tym niemniej, sam postanowiłem lekturę podzielić segmentowo, rozpoczynając od rozmów z muzykami grupy Vader, których jest w książce bodaj najwięcej. Mamy więc rozmowy Peterem, Shambo, Mauserem i dźwiękowcem zespołu - Yogurtem. Tę część zamknąłem wywiadem z Mariuszem Kmiołkiem, wydawcą magazynu „Thrash’em All”, a na co dzień wieloletnim menedżerem Vadera. Moją uwagę w pierwszej kolejności zwróciła odmienność punktów widzenia na wiele spraw w historii zespołu. Co więcej – poszczególni rozmówcy nie znali wypowiedzi poprzedników, toteż mogli przedstawiać swoje wersje wydarzeń bez ‘obciążeń’. To bardzo dobry zabieg autora, bo dzięki temu dostajemy szerszy kontekst danej historii. I tak jest też zresztą z pozostałymi interlokutorami autora w tej książce. Ciekawie czyta się rozmowy z Jarkiem Szubrychtem i Jerzym Głodem, którzy opowiadają o losach grupy Lux Occulta. Do pewnego momentu świetnie idzie rozmowa z Mitloffem o losach Hate, ale i o jego spojrzeniu na scenę warszawską. Znakomicie ‘wchodzą’ wspomnienia Przemysława Popiołka, wydawcy zine’a „Infernal Death” oraz Tomasza Krajewskiego, założyciela Pagan Records, którego postać przewija się także w innych rozmowach. Poza tym – co zastanawiające – poszczególni rozmówcy wypowiadają się na kartach książki z mniejszym lub większym zaangażowaniem, sięgając do odmętów pamięci mniej lub bardziej sumiennie. To nieco rzutuję na całość. Poza tym właściwie spokojnie można czytać poszczególne wywiady na wyrywki. Sporym zaskoczeniem jest natomiast brak rozmów z Cezarem z Christ Agony, Barielem z Imperatora, czy Nergalem z Behemoth (choć jest wymieniony w podziękowaniach we wstępie książki).

Ciekawą kwestią jest także wspomniana druga część recenzencko-biograficzna, gdzie pojawiają się recenzje 24 wydawnictw - zarówno demo i pełnych płyt - które zawierają również fragmenty historii poszczególnych zespołów. Do tej części autor zaprosił również paru gości, w tym m.in. Macieja Krzywińskiego z „Metal Hammera” i Jarosława Giersa, prowadzącego audycję „Rzeźnia” w Antyradio. Ta część ma wymiar jeszcze bardziej historyczny, bowiem opisane w niej wydawnictwa bywają już nieco zapomniane.

„Rzeźpospolita” spełnia poniekąd swą funkcję historyczną. Nie jest to co prawda encyklopedia metalu w Polsce (bo też nie o to chodziło, o czym autor wspomina we wstępie), ale raczej pozycja wspomnieniowa i odrobinę ‘kombatancka’. Przypomina czasy, gdy ‘hartowała się stal’, a pasja, zapał, energia, czy cierpliwość (rozsyłanie kaset na cały świat za pośrednictwem Poczty Polskiej…) stanowi nieodzowny element tej książki. Jej dopełnienie stanowią fotografie z epoki, które zgrabnie uzupełniają całość. Polecam nie tylko tym, którzy pamiętają tamte czasy na polskiej scenie metalowej, ale przede wszystkim tym, którzy chcieliby się w nie zagłębić.